Ülkemiz muhteşem bir zenginliğe sahip bir coğrafyada yer almaktadır. Bu zenginliğin sebebi ise burada yaşayan kavimlerin çeşitliliği ve sayısında yatmaktadır. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmasının yanı sıra, pek çok medeniyette geçici olarak burada varlık göstermiştir. Bu medeniyetlerin burada iz bırakması kaçınılmaz olup, kimi davranış ve geleneklerin de çeşitlenmesi ve kalıcı olmasını sağlamıştır. Lokma tatlısı da bu tarihsel süreçte oluşan bir geleneğin simgesidir.
Lokmanın geçmişi Osmanlı öncesine kadar dayandığı tahmin edilmektedir. Yukarda bahsetmiş olduğumuz medeniyetlerin bir toplamı sonucunda ortay çıkmış olması muhtemeldir. Günümüze kadar hiç değişmeden gelmesi de üzerinde durulacak bir durumdur. Ege bölgesi bilhassa İzmir ve çevresinde ise yoğun bir şekilde tüketilmesinin altında da geçmişten gelen etki yer almaktadır. İzmir’de bu kadar yoğun tüketilmesi sonucunda İzmir lokma denmektedir.
Lokmanın tarihsel yolculuğu devam ediyor
Lokmanın anlamı onun paylaşım aracı olmasında yatmaktadır. Diğer tatlılar gibi yemeklerden sonra evde sunulan bir yiyecek değildir. Lokma her zaman her yerde yenilebilecek bir tatlıdır. Lokma ikram etmekteki amaç bir vesile ile bir hayır işlemektir. Fakir insanların bir nebze de olsa ağzının tatlanmasını sağlamaktır. Bu durum Osmanlı sarayının da dikkatini çekmiş olacak ki onlarda halka lokma ikram etmeye başlamışlardır. İzmir saray lokma dediğimiz tatlının kökeni de budur.
Günümüzde İzmir’de lokma firmalarının sayısında önemli bir artış gözlemlenmektedir. Bunda İzmir halkının lokmaya olan ilgisi önemlidir. Lokma firma sayısındaki bu artış ister istemez İzmir lokma fiyatı üzerine de olumlu bir etki yapmıştır. Oldukça makul seviyelerde lokma dağıtımına rastlamaktayız. Biz 300 kişilik lokmayı 300 liradan dağıtmaktayız. Bunun altındaki fiyat ise işi öldürmektir.
Rekabetin Etkisi
Elbette lokma firmalarının sayısındaki artış beraberinde bir rekabeti de getirmektedir. Bu rekabet tüketiciye olumlu yansıdığı gibi olumsuz da yansıyabilmektedir. Olumlu tarafı herkes işini daha da iyi yapmak zorunda olmasıdır. Olumsuz tarafı ise bu işin üçkağıdına kaçan firmaların da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ya malzemeden ya da zamandan çalan bu firmalara dikkat etmekte fayda vardır. İzmirlokma.org firması işini düzgün yapan güzel bir firmadır. Kendilerine başarılar dileriz.
Rekabet her zaman için tüketicinin lehine işleyen bir kurumdur. Rekabet sayesinde insanlar aynı hizmeti daha ucuza alabilmekteler. Fakat aşırı fiyat farklılığına da dikkat etmek lazımdır. Bazı firmaların bu rekabeti kötüye kullandıkları da sıkça karşılaşılan bir durumdur. Örneğin ucuz lokma fiyatı veren firmalar buna en güzel örnektir. Bu firmalar gerçekte hiçbir şeyi ucuza vermemektedirler. Tam tersine oldukça pahalı bir hizmet sunumu yapmaktadırlar.
Lokmanın Geleceği
Lokma tatlısının geçmişten gelen bir kültürün devamı olduğunu söylemiştik. Bu tatlının geleceği de gene kültürel bir zemin üzerinde yükselecektir. Lokma tatlısının zemininde paylaşım ve dayanışma vardır. Bu ruh ortadan kalkmadıkça lokmanın da dağıtımı devam edecektir.
Lokma tatlısının günümüzde İzmir’de bu kadar yoğun dağıtılmasındaki birinci etken bu dayanışma kültürüdür. Fakat lokmacıların da bunda bir payı vardır. Bu da lokma araçlarının gelişmesi ve işini daha iyi yapan lokmacılar sayesinde olmuştur. Lokma araçlarının gelişmesi daha ucuza lokma dağıtımını mümkün kılmış buda talebe olan ilgiyi arttırmıştır.
Son bir iki yıl içerisinde İzmir dışındaki bazı illerde de hayır için lokma dağıtımının yapılmaya başlandığı görülmektedir. Buralarda lokma dağıtımı yapan firmaların sayısındaki artış bunun en iyi göstergesidir. İşlerini düzgün yaptıkları takdirde başka İzmirlerin de ortaya çıkmaması için bir neden yoktur.
Deneysel Lokma Uygulamaları
Lokma tatlısının yapımı aynı olup sunumunda farklı bir takım bizim deneysel dediğimiz bir takım girişimler yapıldı. Bu girişimlerin çok fazla tuttuğunu da söyleyemeyiz. Hatırlanacağı üzere bundan birkaç yıl önce gerek yazılı basında gerekse de dijital medya da farklı sunumları ile butik lokmacılar boy göstermişti.
Bu firmalar değişik süsleme araçları ile farklı bir lokma tatlısı yaptıklarını düşünüyorlardı. Bu süsleme araçları fındık, çikolata, karamel gibi lezzetli araçlardan oluşmaktaydı. Fakat lokmanın zaten bir lezzeti var ve bunun üzerine baskın başka bir lezzet koyduğunuz da lokmanın tadının kaybolacağını düşünemediler. Üstelik oldukça yüksek fiyatlarla ancak bir yere kadar işi götürebildiler. Bugün bu firmaların çoğunun kapanmış oldukları bir gerçektir.